We mogen onszelf gelukkig prijzen.

Dag 3 met de FAS kindjes. Korte beschrijving van de dag:

1. begroeting

Net zoals gisteren werden de kinderen door de hond Balou begroet met de volgende woorden: “Ik heb gehoord dat jullie gisteren heel veel hebben gesprongen, gedanst,… Klinkt leuk! Jullie hebben ook heel wat wiskunde oefeningen gemaakt. Hier en daar hadden sommige kindjes het blijkbaar toch nog een beetje moeilijk. Daarom gaan we vandaag nog een beetje oefenen. Verder gaan we vandaag ook een beetje oefenen op schrijven. Zo kunnen jullie mij brieven schrijven zoals kameelperd naar Sebra deed. Omdat we gisteren in de zaal zaten in plaats van hier in mijn huisje, krijgen jullie vandaag jullie beloningskaartje. Wie vindt dat hij of zij een beloningskaartje verdient? Waarom?”

Natuurlijk vonden alle kindjes dat ze een beloningskaartje hadden verdiend. En terecht! Het was soms moeilijk om hun aandacht vast te houden, maar dit is eigen aan hun aandoening. Toch wou ik hen er vandaag duidelijk op wijzen dat ik het niet zo leuk vind als ik verschillende malen moet herhalen dat ze moeten opletten en blijven zitten (zie uitleg gevoelensdoosje). Wel tof om te zien was dat de kinderen hun eigen mening hadden en niet allemaal hetzelfde beloningskaartje kozen. Ze weten wat ze willen en dat is een goede eigenschap.

De gevoelensdoosjes werden opnieuw aangepast. Vandaag was niet iedereen blij. Joremeo, Teristina en Megan waren gelukkig. Keanan en Lee-Ashley waren ‘hartseer’. Lee-Ashley en Keanan vertelden niet waarom. Waarschijnlijk zal het bij Lee-Ashley wel iets met de dood van haar mama te maken hebben. Zoals eerder vermeld is het Keanan die snel van gemoedstoestand verandert. Hij vertelt amper waarom hij droevig, hartzeer, bang,... is. Zijn gemoedstoestand is wel duidelijk uit zijn gelaatsuitdrukkingen en lichaamshouding af te leiden.

2. Boekje lezen

Vandaag heb ik de leesvaardigheden van de leerlingen getest. Tijdens de wiskundeoefeningen gisteren merkte ik op dat alleen Joremeo al goed kon lezen. Voor hem had ik een boek meegebracht dat hij individueel mocht lezen. Hij mocht zelf kiezen waar hij in de klas ging zitten en koos ervoor dicht bij de andere leerlingen te blijven. Joremeo is immers een leerling die graag alles mee volgt en zijn mening over de dingen uit.
Met de andere leerlingen werd in groep gelezen. Elk kindje had hetzelfde boek zodat het goed kon meevolgen. Ze moesten met hun vinger aanduiden aan welk woord we zaten. Op deze manier kon ik duidelijk zien wie de tekst al dan niet begreep. Terisita en Keanan hadden duidelijk een voorsprong op Megan en Lee-Ashley. Lee-Ashley had meer tijd nodig vooraleer ze het woord kon lezen. Bij Megan maakte de tijd niet uit. Lezen was voor haar duidelijk nog een groot probleem.
Het boekje dat ik had gekozen was op kleuterniveau. Dit was op aanraden van de zorgleerkracht. We lazen eerst elke korte zin ( die meestal uit 2 of 3 woorden bestond) samen en vervolgens liet ik elk woord door de leerlingen opnieuw lezen. Je zou denken dat - ondanks ze het woord net hadden gehoord - ze hiermee geen moeite zouden hebben, maar dit was niet het geval. Ik verwees verder ook steeds naar de prenten. Op het einde verzonnen de leerlingen zinnen bij de prenten i.p.v. de zinnen te lezen. Wanneer ik vroeg om de zin te lezen, herhaalden ze gewoon hun zelfverzonnen zin. Ik moest echt hun vinger op het woord plaatsen en vragen het woord individueel te lezen. Om te checken of Jomereo zijn verhaal had begrepen, moest hij vertellen wat er in zijn boek gebeurde. Hij had het verhaal nog niet helemaal gelezen maar wat hij wel al had gelezen kon hij goed navertellen. Ik las het hele verhaal voor alle kinderen voor. We zaten allen samen gezellig in een klein cirkeltje met het boek in het midden. Zo konden alle kinderen goed meevolgen.

3. Cijfers schrijven, rekenen en oefeningen geletterdheid

Heel wat kinderen, zelfs in graad 4, schrijven cijfers in spiegelschrift of gewoon helemaal verkeerd. Alle kinderen, ook de rekensterke zoals Joremeo, moesten de werkbladen invullen onder meer met  cijfers. Zoals verwacht had hij hier totaal geen problemen mee. Ik was super fier op hem wat hem duidelijk heel wat zelfvertrouwen gaf. Hij begon voor de hele klas te zeggen aan welk cijfer hij al bezig was waardoor de andere kinderen zich begonnen op te jagen. Ik vertelde dat het niet belangrijk is wie als eerste klaar is, maar wel wie het als beste doet. Het competitiegevoel verminderde maar bleef niettemin nog steeds aanwezig. Dit was te merken aan de werkbladen van Megan. Zij werkte eigenlijk heel traag maar schreef op het einde verzonnen taal zodat haar werkblad ingevuld leek. De werkbladen die zij rustig had ingevuld, bevatten ook nog vele fouten. De cijfers  5 en 7 vormden een groot probleem. Het ‘spiegelschriftprobleem’ was ook bij haar van toepassing. De letter d schreef ze als een p en de letter t werd helemaal omgedraaid. Bij de opteloefeningen schreef ze een cijfer als oplossing die in de opgave voorkwam bv. 3 + 1 = 3 Aangezien Lee-Ashley zich meestal enigszins op hetzelfde niveau als Megan bevindt, nam ik beiden apart om de sommen aan de hand van een getallenlijn uit te leggen. Het lastige is dat de twee meisjes zelfs nog moeite hadden met getallen te herkennen en aan te duiden op de getallenlijn. Na 5x maal uitleggen leken ze het een beetje te begrijpen maar al gauw zag ik dat ze na deze oefening weer helemaal in de fout gingen. Terisita kon alle cijfers correct schrijven en goed optellen tot 10, maar vanaf optellingen tot 20 ging ze helemaal in de mist. Het grote verschil tussen haar en de andere 2 meisjes was dat zij de getallen wel kon lezen en veel sneller met het systeem weg was. Zij kon onder mijn toeziend oog de oefeningen individueel en correct oplossen.

Geletterdheid vormde een minder groot probleem. De mondelinge oefeningen verliepen beter dan verwacht. Een voorbeeld van zo’n oefening was dat ik het woord spelde en dat zij het woord zo moesten achterhalen.





4. Knutselen

Het knutselen was gekoppeld aan mond-motorische training die de werking van de spraakorganen stimuleert. Vooraleer we begonnen, moesten de leerlingen klakken met de tong, trillen met de lippen, de tanden poetsen met de tongpunt, de lippen aflikken met de tongpunt, de wangen bollen,…

De knutselopdracht bestond uit een gezicht tekenen met een emotie die zij op dat moment voelden. Vervolgens moesten ze aan de hand van verf en een rietje de haren in verschillende kleuren blazen. Keanan tekende een droevig gezicht, de anderen een vrolijk. Ik vroeg aan Keanan waarom hij een wenend mannetje tekende. Omdat ik effe extra aandacht aan hem gaf, veranderde Jomereo meteen zijn vrolijk mannetjein een droef.

• Uitleg Keanan: Zijn hond had hem gebeten.
• Uitleg Jomereo: Zijn papa had hem geslagen omdat hij het eten van zijn papa had opgegeten.

Tot hiertoe verliep alles vlot. Totdat de leerlingen de haren moesten blazen. Ze vonden dit een leuke opdracht maar werden er heel enthousiast door. Ze begonnen te hevig met de potjes verf te bewegen waardoor er 2 waren neer gevallen. Na het eerste had ik hen gezegd dat ze rustiger moesten zijn. Zoals reeds eerder was voorgevallen, veranderden de rustig en hard werkende kindjes al snel in zeer beweeglijke en bezige bijtjes. Hierdoor viel ook een tweede potje om. Dit kon ik niet zo laten. Ik vertelde de leerlingen dat ik het niet leuk vond en dat ze even de armen moesten kruisen en stil moesten zitten. Dit deden ze maar bij Keanan veranderde zijn lachende gezicht alweer snel naar een droef.
Na het knutselen moesten de leerlingen het evaluatiepapier invullen. Blijkbaar had mijn ‘straf’ zijn werk gedaan. Alle leerlingen werkten mee zoals voorbeeldige leerlingen. Keanan was wel nog steeds aan het mokken en duidde alle opdrachten als niet leuk aan.

5. Reflectie achteraf


De dag werd kort besproken. Ikzelf paste mijn gevoelensdoosje aan van het pluimpje naar de plakker. Ik vond het belangrijk aan de kinderen te tonen dat ook ik soms mijn gevoelens moet kunnen uiten. Waarom de plakker vroegen ze dan. Ik liet ze zelf raden en het juiste antwoord werd al snel gevonden. ‘Door de knustelopdracht’. De kinderen beloofden mij de volgende keer beter te luisteren en dit verzegelden we met een high five. Keanan was nog steeds helemaal in zichzelf gekeerd. Geen high five, geen gesprekje,… Bij het kiezen van een beloningskaartje vroeg ik aan Keanan of hij er ook eentje wou kiezen. Na een korte aarzeling draaide hij bij en koos een ‘cars-kaardje’. Nog steeds was het droevige gezicht te zien, dus besloot ik hem vast te pakken op mijn schoot en samen met alle leerlingen een liedje voor hem te zingen. Zingen kan ik niet goed en al zeker geen lyrics verzinnen. De tekst was dus simpel en kort. ‘Keanan, jy aulik sinkie, jy moe nie droef wees nie, als jy lag es jy so mooi.’

Na school had ik nog een korte bespreking met de zorgleerkracht over de kindjes.

Samen met Jeniva, een kleuterjuf, gingen we vandaag naar de township nabij de school. Tot mijn grote verbazing  hoorde ik vandaag dat heel wat juffen ook in dit township wonen.

Ook Jeniva woont hier wat ervoor zorgde dat we daar zeker op een veilige manier konden vertoeven. Iedereen kent iedereen in de township. Dit is een reden waarom Jeniva nooit zou willen verhuizen.

Een township bestaat uit verschillende ‘zones’ met elk zijn eigen soort huizen. De ergste huizen bevinden zich in het ‘plakkerskamp’. Deze zijn eigenlijk te vergelijken met stallen van schapen of koeien zoals je die bij ons in België op de weiden ziet. Deze huisjes, eigenlijk krotten, zijn ongeveer 3 meter op 5 meter en bestaan uit hout of ijzeren platen. Hierin slapen, koken en leven ze soms met 8 mensen. Een ander soort huizen zijn kleine huisjes die zijn gebouwd uit bakstenen. We zijn dankzij Jeniva in zo’n huis een kijkje gaan nemen. Ook hier staat alles op elkaar geplakt. Een huis is eigenlijk een kamer die is ingedeeld in verschillende plaatsen. Het derde soort huizen zijn de nieuwbouw huizen. In dit township loopt immers een project om alle mensen die hier wonen een gratis nieuw huis te bezorgen. Zij moeten hier echt niets voor betalen. Hierdoor geven deze mensen het geld dat ze hebben uit aan een auto of andere zaken zoals bv. kleren, stereo-installaties, alcohol,… Dit bezorgde mij een verkeerde beeld van de juffen uit de school. Zij rijden ook met goede auto’s rond en lopen er verzorgd bij.

Enkele zaken die mij zeker zijn bijgebleven zijn:

• Tijdens ons bezoek aan de kleuterschool werd ik geconfronteerd met een heel muffe lucht en met kinderen die op elkaar geplakt hun tijd op school spenderen. In dit huis waren er 2 kleine klasjes die door heel wat leerlingen moesten gedeeld worden. In de ene klas stonden zelfs 2 bedjes waarin peuters kunnen slapen. Enkele leerlingen zaten buiten op een bank die zich op een koertje van ongeveer 1m op 6 m bevond. Net wanneer wij binnenkwamen, kregen de kindjes hun vieruurtje … chips.
• In het township is een speeltuin aanwezig waar de kinderen gretig gebruik van maken. Zoveel kinderen op 1 draaimolen had ik nog nooit gezien. 
• Op de grond liggen overal glasscherven en vuil. Sommige kinderen lopen blootvoets op straat. Hier moeten zeker al veel ongevallen mee gebeurd zijn.
• Varkens, koeien en geiten zijn overal te spotten.
• De bewoners van het slechtste deel van de township, het plakkerskamp, kan men in  2 groepen indelen. De mensen die Xhosa praten en de mensen die Afrikaans praten. Ondanks hun problemen lopen hier heel veel vrolijke mensen rond. Er wordt muziek gespeeld, gedanst, gespeeld,… Natuurlijk zijn er ook mensen die duidelijk afzien. Zo was er een vrouw die ons aansprak over het probleem met de toiletten. Er zijn immers maar 4 toiletten (zonder deuren) voor al die mensen van het plakkerskamp. Deze vrouw had een enorm gezwel aan haar keel en zag er onverzorgd uit.

Spijtig genoeg had niemand van ons een fototoestel meegenomen. Mevrouw De Moor had ons ervan overtuigd dat we een groot gevaar zouden lopen indien we dit wel zouden doen. Gevaar hebben wij niet gezien. De mensen waren zelfs uitermate vriendelijk. Echt spijtig. Jeniva heeft wel enkele foto’s genomen, maar toch… Hier zijn echt wel kansen op prachtige foto’s verloren gegaan.
Ik ben echt blij dat ik dit heb mogen zien en ervaren. Echt onvatbaar dat mensen op zo’n plaats kunnen/moeten leven. Wat hebben wij toch geluk met ons leven!